Blockchain
w PKO Banku Polskim

Jest to usługa, która umożliwiła zastąpienie wysyłki pocztowej dokumentów papierowych i przekazywania płyt CD w oddziałach dostarczeniem ich w serwisie iPKO. Możliwe jest to dzięki odwzorowaniu wybranych właściwości przekazywania dokumentów w postaci materialnej w ramach procesu w pełni cyfrowego. Wypracowany proces cyfrowy tak samo jak przekazanie kartki papieru spełnia prawną definicję dostarczenia dokumentów na trwałym nośniku.

Jaka jest różnica między Trwałym Nośnikiem I, a II?

Trwały Nośnik I umożliwia dostarczanie do klientów dokumentów publicznych takich jak regulaminy oraz taryfy opłat i prowizji. Z kolei Trwały nośnik II pozwala udostępnić dokumenty prywatne zawierające dane osobowe, np. zestawienia operacji kart kredytowych czy dokumenty dotyczące posiadanych pożyczek gotówkowych. Usługa trwałego nośnika II jest rozwinięciem części infrastruktury zbudowanej w ramach rozwoju TN I. Obie generacje Trwałego Nośnika pozwalają w łatwy sposób pozyskać dostęp do swoich dokumentów na podstawie danych otrzymanych drogą SMS-ową lub mailową. Sam dokument dostarczany jest w serwisie iPKO. Usługi trwałego nośnika dedykowane są klientom, którzy nie wyrazili zgody na dostarczanie dokumentacji drogą korespondencji elektronicznej. Ze względu na bardzo liczy portfel klientów banku, trwały nośnik oparty o blockchain przynosi rocznie oszczędności sięgające kilku milionów złotych.

e-RA to skrót nazwy aplikacji rozwijanej przez Biuro Maklerskie PKO, czyli Elektronicznego Rejestru Akcjonariuszy (era.pkobp.pl). Rejestry tego typu mogą być prowadzone w formie rozproszonej i zdecentralizowanej (art. 328 KSH) co wskazuje na możliwość zastosowania technologii blockchain. W konsekwencji, w rozwój e-RA zaangażowany jest również bankowy zespół blockchain. Obecnie aplikacja e-RA ułatwia proces tzw. dematerializacji. Proces ten polega na tym, iż spółki akcyjne oraz spółki komandytowo-akcyjne, które nie są notowane na giełdzie zostały zobowiązane do przekształcenia wyemitowanych przez nie akcji w formie dokumentów (np. na okaziciela) na zapisy w elektronicznych rejestrach akcjonariuszy prowadzonych przez podmioty do tego uprawnione. Aplikacja e-RA jak dotychczas ułatwiła proces konwersji akcji kilkudziesięciu tysiącom akcjonariuszy. Są to głównie akcjonariusze spółek z relatywnie długim stażem rynkowym, ale aplikacja ta będzie również służyła obsłudze Prostych Spółek Akcyjnych, czyli formie prawnej dedykowanej startupom. Niezależnie od wyboru formy prawnej wszystkie spółki obsługiwane w e-RA będą miały możliwość skorzystania z rozwiązań opartych o technologię blockchain. Planuje się, iż akcje zapisane w e-RA będą mogły być stokenizowane (patrz słownik). Pierwszym krokiem w tym kierunku tokenizacji akcji jest opisana poniżej SIRA.

W celu zoptymalizowania procesu zarządzania akcjami notowanymi w rejestrach akcjonariuszy, powstał Standard Interfejsu Rejestrów Akcjonariuszy SIRA. Standard ten zbudowany jest na wzór Open Bankingu, dzięki czemu możliwe staje się zarządzanie akcjami różnych spółek w ramach jednej aplikacji. Standard został zainicjowany w zespole Blockchain Lab zorganizowanym przez Koalicję na Rzecz Polskich Innowacji. W prace zaangażowane były podmioty reprezentujące rynek kapitałowy: ING Bank Śląski, PKO Bank Polski, Santander Bank Polska, partnerzy technologiczni: Anchor Software, 7bulls, oraz kancelaria prawna DZP.

Dokumentacja Standardu

Pierwsza niezależna aplikacja zgoda z SIRA

PKO Bank Polski we współpracy z Krajową Izbą Rozliczeniową, IBM, Chmurą Krajową, Fundacją Fintech Poland oraz UKNF stworzył środowisko do darmowego rozwijania produktów opartych o blockchain w ramach tzw. piaskownicy technologicznej. W praktyce startupy lub po prostu innowacyjne firmy mogą otrzymać na 6 miesięcy darmowe środowisko chmurowe z wgraną tzw. instancją Hyperldeger Fabrica (technologia ta dominuje na projektach Banku). Sandbox Blockchain z punktu widzenia uczestników, to przede wszystkim możliwość obniżenia kosztów rozwoju produktów opartych o technologię blockchain. Jednakże PKO Bank Polski planuje również obniżenie bariery prawnej wykorzystania rozwiązań typy token poprzez udostępnienie ich w platformie Sandbox Blockchain do testowego zaimplementowania ich w swoich usługach, jak i późniejszego komercyjnego wykorzystania.

PKO Bank Polski realizuje w okresie od czerwca 2019 r. do listopada 2021 r. projekt „Uruchomienie w PKO Banku Polskim usług wykorzystujących tokeny i smart kontrakty oparte na technologii blockchain” („Projekt DUKAT”). Inicjatywa jest współfinansowana z grantu Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Partnerem naukowym i technologicznym PKO Banku Polskiego S.A. jest Politechnika Warszawska.

Głównym celem projektu jest opracowanie platformy do świadczenia usług z wykorzystaniem tokenów i smart kontraktów na bazie technologii blockchain. Usługi tokenizacji umożliwiają tworzenie i obrót cyfrowego odpowiednika realnych wartości materialnych, niematerialnych i prawnych. Przykładem takich usług jest emitowanie tokenów walut i aktywów finansowych, ale także energii, sztuki, nieruchomości czy surowców.

Usługi smart kontraktów umożliwiają tworzenie cyfrowych umów o niezaprzeczalnych zapisach, a jednocześnie bezpiecznych i efektywnych kosztowo. Umowy te będą zautomatyzowane i samo-rozliczające. Przykłady potencjalnych usług to tworzenie i zarządzanie smart kontraktami dotyczącymi umów w relacji Bank – Klient i Klient-Klient.

Prace w Projekcie Dukat toczą się w trzech strumieniach: biznesowym, prawnym i technologicznym. W Projekcie biorą udział osoby z wielu obszarów organizacji. Prowadzone są też konsultacje z pracownikami oddziałów Regionu Łódzkiego. Jest to doskonały przykład, jak technologia i innowacyjne rozwiązania scalają ze sobą świat nauki i świat biznesu, dając wspólnie nowe możliwości rozwoju gospodarczego.